TREGUESI

Parti komuniste apo parti terroriste

Akuza

Partia Komuniste ka ca ditë që na nxori edhe një gazetë tjetër "Bashkimi", fotografi e gjallë e rivistës së riorganizuar " Zëri i Popullit". Ishte e natyrshme, pra, që edhe "Bashkimi" të ndiqte programin e ri : "Luftë të pa prerë Ballit Kombëtar", armikut nr. 1 të Partisë Komuniste.

S'ka lënë pa mërrë në gojë edhe disa emra të antarëve të Ballit. Por neve pikërisht këtu e gjejmë më tepër vogëlsinë, meksinërinë sa dhe Makjavelizmin e tyre. Sha njerin sha tjetrin; diskredito djathtas, diskredito majtas; krijo të pa qëna dhe të pa thëna lart e posht. Nga të gjitha këto diçka do të mbetet. Pa dyshim do të ketë ndonjë sylesh që t'i besojë, ose ndonjë tregtar, kapitalist, dallkauk a hipokrit, që t'i a përsërisi sekretarit, arkëtarit dhe shërbëtorit të tij, dhe këta ndonjë tjetri, dhe kështu të formohet opinioni publik në favor të nacional-Clirimtarëve.

Po ajo që ne s'kuptojmë dot ësht: pse gjithë kjo luftë nasionalizmit shqiptar? A nuk janë nasionalistat që i kanë ndihmuar komunistat dhe i kanë mbrojtur përherë me rrezik të vetin dhe të fëmijës së tyre? Ku janë strehosur komunistat t'onë të persekutuar nga fashizmi dhe Mustafa Krujë krimineli? Kush i ka ndihmuar materialisht dhe moralisht?

Që në numrin e parë të rivistës së tij kryesore, Balli Kombëtar u ka zgjatur dorën komunistëve, duke lajmëruar bishën e tërbuar të Krujës se neve jemi të gjithë vëllezër - nacionalista dhe komunista - dhe kot mundohet Mustafai të ndajë. Dhe kjo dashamirësi, ky qëndrim sa i urtë dhe i sinqertë, ka vzhduar deri sot. Nga ana tjetër komunistët s'kanë lenë në asnjë trakt të tyren pa u hedhur shigjeta nacionalistëve.

Neve i kemi këshilluar se si të përmirësonin veprimtarin'e tyre, kaq e kaq antarë t'onë u thoshnin komunistave që në traktet - sidomos n'ata të parët - të mos thoshin 10 herë më parë "Rroftë Rusija, Komunizmi, Timoshenkua, krahinat e lulëzuara të Ukrainës, etj. etj." dhe pastaj më në fund, ashtu si për të bërë qejfin, "Rroftë Shqipërija!". Jemi neve ata që u thoshnim që s'ka lezet të qajnë aq tepër tokën e bekuar ruse, kurse s'kishin derdhur asnjë lot për krahinat t'ona të begatëshme të Korçës e të Gjirokastrës që i shkretoi furtuna e luftës së pa dashur dhe të pa provokuar nga Shqiptari.

Prova që komunistat t'anë nuk i dëgjuan fare këto këshilla, na i jep fakti i grisjes së lajmërimeve të vdekjes në fushën e nderit të Heroit Kombëtar Hysni Lepenica, që neve relatuem në traktin t'onë më datë 4 tetor. Po e përsërisim edhe këtu sepse kjo punë ka indinjuar dhe zëmëruar gjithë nacionalistat shqiptarë.

Neve po luftojmë; e kemi thënë gjithmonë, përbri Aleatëve t'onë të mëdhenj, dhe kemi admirimin më të madh për ushtrinë kombëtare ruse, gëzohemi shumë që u shlirua Smolensku, por si do që të jetë, Atdheu ësht Atdhe dhe aleati aleat. Duhet që më parë të nderojmë kujtimin e Heroit t'onë kombëtar Hysni Lepenica, që ra për Shpëtimin e Shqipërisë, dhe pastaj të çfaqim kënaqësin t'onë për shlirimin e Smolenskut. Rusija vetë do të kundërshtonte këtë gjest t'uaj kaq të shëmtuar. Dhe prap në këtë rast u përsërisim dhe një herë se neve si demokratë dhe pra të lirë të çfaqim të tëra idetë t'ona, po u themi se jemi kundra çdo diktature, e çfardo ngjyre qoftë. Diktatura staliniane mund të jetë shum e frytëshme për popullin rus, gjë që u provua, por jo për popullin shqiptar.

Në se komunistët dëgjojnë lart e poshtë ndonjë akuzë kundër tyre, s'jemi neve ata që i kemi thënë. Janë vetë komunistat e Gjormit, ata që dikur ishin pionierët e parë të Ndërkombëtares së Tretë në Shqipëri.

Janë komunistat e Gjormit ata që, faqe 1000 burrave të mbledhur në Mesaplik, me rastin e lirimit të Ali Këlcyrës nga çetat komuniste, deklaruan se ishin ndarë nga partija sepse nuk donin që kryetarët e komunizmit në Shqipëri të ishin serbët Dushan dhe Milodin. Janë ata që banë se u ndanë nga partija se thoshnin që në një vend tradicional si Shqipëria, me zakone të rrepta dhe konservatore, nuk ishte me vend që vajzat të delnin maleve. Janë komunistat e Gjormit ata që thanë se u ndanë nga partija sepse kjo, mbasi i shtyri për t'a vrarë Sezai Qemalin, spiun e bir spiuni i Vlorës, erdhi në marëveshje me të dhe e futi ne parti. Janë komunistat e Gjormit - dhe jo Kryeveterani i Shqipërisë Lumo Skëndua - që thanë se disa vajza kishin pjellë malit.

Jo komunista t'anë të dashur, të gjitha këto të palara, këto bakëre, nuk jemi neve që u a zbuluam, por juve vetë. Byrekut komunist në Shqipëri i hoqnë petët vetë adeptët tuaj. Jeni ju vetë, me veprimtarinë t'uaj shkaketarët e fjalëve që dëgjoni lart e posht. Jeni juve vetë që keni deklaruar që në krye se duke luftuar Italjanët në Shqipëri juve, si komunista e pra internasionalista, ndihmonit ushtrinë ruse. Programi i luftës s'uaj qe luftë (natyrisht pa front) në të tëra anët, në mënyrë që fuqitë e Boshtit të shpërndaheshin në viset e tjera dhe kështu të lehtësohej fronti rus.

Jeni juve që mbyllët shkollat në Tiranë në shenjë zije sepse fashizmi vari disa sërbër në Tiranë. Dhe një antarit t'onënjë i juaji i spjegoi konfidencialisht: «per neve çdo komunist është vëlla; ne duam më tepër një komunist sërb, gjerman, italjanë, çinez a neozelandez, se sa një Shqiptar që nuk ësht komunist".

S'jemi neve ata që në të vetmen ditë të shenjtë që kemi së bashku, ditën e 28 Nëndorit, të kemi përshëndetur me grusht gjatë rrugëve, duke thirur Rroftë Rusija, Timoshenkua, etj.

S'jemi neve ata që mbas aq e aq zhurmësh mbasi u hoqën sëpatat nga flamuri i ynë, i zëvëndësuan me yll të kuq.

Jeni juve që të thoshnit, së paku atëhere, se nuk mund të flisnit dot për Kosovën, sepse Rusija kishte njohur statu quo-n e shtetit mozaik jugosllav të para kësaj lufte, e pra nuk mund të flisnit dot, mbasi ju kishit letër njoftimet Shqiptare. Kosovën, në se ësht Shqiptare (dhe këtë dyshim në se Ajo ësht apo jo shqiptare juve e keni akoma, ndonse ndonjë nga juve ka vajtur dhe ka parë e pra konstatuar se atje janë minimum 90% shqiptarë), po thoshnim, pra, juve afirmonit që në se Kosova ësht shqiptare, do të na e japin vetë... komunistat serbë.

Neve nuk do të pushojmë së lodhuri, për t'a thënë dhe përsëritur, se Ajo ësht Shqiptare, se e banuar prej shekujsh prej Shqiptarësh. Juve s'e thoni se s'jeni independentë. Dikush u ndalon. Dhe në fletën t'uaj të fundit vinit rreth e rrotull mbi emrin Kosovë, por nuk thatë se ësht shqiptare. Do të fitojë lirinë Kosova ? Po ç'liri ? Ndofta lirinë për t'u vënë rishtas nën thundrën e Sllavëve ? Për ç'liri kosovare flisni juve ? Pse s'i a u thotë goja?

Neve s'e kërkojmë Kosovën për t'a shitur - se për t'a shitur atë e keni bërë juve, që kur i keni njohur serbit të drejtën mbi të - por për t'a bashkuar me pjesën tjetër shqiptare, në mënyrë që edhe ajo t'a heqi zgjedhën sërbe dhe neve të mos mbetemi aq mikroskopikë sa të detyrohemi t'i zgjatim dorën një fuqije extra-ballkanike. Neve luftojmë për indipendencën shqiptare totale dhe integrale, dhe eksperienca e njëzet e ca vjetëve na mësoi se një Shqipëri pa Kosovë s'rron dot e pamvarur. Jo, nuk na trubullon aspak thënija e juej se kështu si flasim neve ka folur edhe Mustafai i Mer Likës a ndonjë anëtar i Komitetit të tanishëm. Neve s'jemi imperialista dhe s'kërkojmë të pushtojmë Beligradin dhe Cetinjën. Ne duam vetëm vëndet t'ona, s'duam ato të të tjerëve. Por, nuk lejojmë që vëndet t'ona të na i marrin të tjerët. Neve nuk bëjmë politikë antiballkanike; përkundrazi. Duam drejtësi, se kështu do të mbretërojë harmonija midis Ballkansve dhe shtetet e Mëdhenj ziliqarë s'do të mundin të na ndërsejnë më njeri kundra tjetrit. Kërkojmë drejtësi në bazë të Kartës së Atlantikut. Një nen i saj thotë: "Tokat e një shteti nuk mund t'i jepen një shteti tjetër" : tamam, edhe neve pikërisht atë duam, vetëm drejtësi. E gjithë bota e di, bile edhe vetë sërbët, (vetëm ju s'doni t'a dini) se Kosova ësht shqiptare. Na e grabiti sërbi për gati 30 vjet, por s'mundi t'a sërbëzonte. Neve i kemi mbështetur shpresat t'ona te Aleatët që ashtu siç janë betuar përpara njerëzisë dhe historisë, kanë për të bërë një paqë të drejtë dhe të ndershme që të mos provokohen me luftat shkatërronjëse.

Juve komunistat që hiqeni si idealista më të mëdhenj, pse nuk i ipni Qezarit ç'ësht e Qezarit? Jeni të bindur a jo se Kosova banohet nga Shqiptarë? Atëherë Kosova ësht Shqipëri. Po pse s'e thoni ?

* * *

Si duket puna, po pregatitet opinioni publik për vëllavrasje. Duhet të ndriçohen pra të gjithë Shqiptarët, të mësojnë se cilët janë shkaqet që na ndajnë dhe kështu të dijmë se cilin të akuzojnë nesër për vëllavrasje. S'jemi neve provokatorët, bile me atë farë soj pasiviteti t'onë u keq kuptuam. Na pandehën të dobët, të frikshëm. Po s'ësht ashtu. Në se kemi heshtur, në se nuk jemi përgjigjur, shkaku ësht se nuk na pëlqen grindja. Dhe shkaku i shkaqeve ësht se neve nuk duam të vërtetohet ajo që na ka ngjethur mishtë e na ka ngrirë gjakun: v ë ll a v r a s j a !

Po, o vëllezër të gabuar - dëgjoni? Ju themi akoma vëllezër - ejani në vehte. Kujtohuni se jemi të gjithë Shqiptarë dhe kemi të gjithë një hall. Duam të gjithë një Shqipëri të vërtetë, të lirë dhe demokratikë; ku bujku dhe beu të kenë një soj të drejtë, ku patroni dhë shërbëtori i tij të jenë baras përpara ligjit. Pse të grindemi? Pse të dehemi nga ideologjitë e pa asimiluara. Këto hesape i gjejmë më vonë. Ejani të bashkohemi, të gjejmë dhe të kuptojmë njeri tjetrin. Flasim të gjithë, bashkë me Kosovarët, shqip. Kemi të gjithë një Atdhe. Sot për sot të përpiqemi të zbërthejmë problemin numur 1: të ekzistencës së Shqipërisë.

Ndryshe kënaqim armiqtë dhe lumi që na mori!

Tiranë 7 tetor 1943

Partia Komuniste në luftë me Ballin Kombëtar

ÇËSHTJE TË DITËS

Edukata Politike e Nacionalistëve të tërhequr nga Partia e Kuqe Me rastin e krizës kombëtaro-shoqërore që vuan Shqipëria për shkak të turbullimevet politikë, vihen re ca fenomene me rëndësi, që duhen vënë në dukje. Sot po shënojmë këta të dy që janë më të rëndësishmit: Mungesa e mirëgjykimit dhe ajo e edukatës politike. Prej këtyre dy të metave, sot që rasti ishte më i mirë, një pjesë e nacionalistëvet Shqiptarë i është shmangur detyrës sepse një shumicë e të rinjve u-hoth në komunizmë. Ky fakt ka ngjarë në të gjithë shtetet Ballkanikë. Prandaj nuk duhet të na dëshpërojë edhe aq shumë sepse kjo gjë ka ndodhur jo vetëm në popujt e vegjël si ata të Ballkanit, por edhe në Spanjë. Ajo që na dëshpëron më shumë është mungesa e dy sendeve që përmendëm më lart, domethënë e edukatës politike dhe e mirë-gjykimit që mbretëron në një pjesë intelektualësh që vetë-quhen nacionalistë, të cilët janë mbrapa-reshtuar në radhët e të ashtu-quajturës Nacional-Clirimtare.

Është e ditur botërisht se ç'është Nacional-Clirimtarja, kush e drejton dhe që këta nacionalistë që bëjnë pjesë në të nuk janë veç se jallan shahitë.

Si të vetë-thënurvet nacionalistë, ashtu dhe pjesës më të madhe të komunistëvet t'anë u mungon bon sens-i politik (mirë-gjykimi), sa nuk e ndjejnë helmin që u ka hedhur komunizmi internacional me sloganët e tij të njohur në tërë shtypin botës.

Shtypi komunist shqiptar ka ca veçorira të përsosura, të cilat janë: Shpifja, diskretitimi, dinakëria, hypokrizia, trathëtia, keq-përdorim besimi dhe sidomos terrori. Të gjitha këto të trumbetuara dhe të futura në kallëp të stilizuar të propagandës komuniste.

Të hypnotizuar këta nacionalistë si edhe neofitët (besimtarët e rij) komunistë shkojnë si turmë me sy mbyllur mbas karros komuniste, pa ditur se ku venë dhe se ku do të mbarojnë.

Systemet Komuniste. -- Duke analizuar mirë taktikën djallëzore, shohim se komunizmi në Shqipëri mbassi dështoi me propagandën e ditëvet të tij, me trakte në favor të Timoshenko-s, të Stalinit, të Ushtëris së kuqe dhe të Komisarëvet Politikë, filloi me një propagandë të fortë nacionaliste për të ekzaltuar ndjenjat kombëtare në zëmrat e të rinjvet, duke vënë kështu në gjumë nasionalisitët e vërtetë dhe të nderëshmë. Mbassi hodhi mirë në dorë forcën e rinisë si dhe sympathinë e nacionalistëvet, Partia e Kuqe me një herë ndërroi fletë dhe u fut në propagandën e sajë komuniste.

Për të shëmbur nacionalizmin e vërtetë që një ditë o tjetrën munt t'a pengonte, hodhi farën e përçarjes në radhën e forcavet kombëtare duke përdorur si vegël diskretitimin dhe shpifjen.

Ay element nacionalist që kishte një kulturë të shëndoshë si edhe një edukatë politike të mirë, qëndroi i patundur përpara këtij sulmi dhe me një herë, sa e pa rrezikun që e kërcënonte, i vuri gjoksin dallgës së kuqe duke ia prerë hovin e tërbuar që kishte marrë. Nga ana tjetër, ajo pjesë e shqiptarëvet e pa formuar mirë në gjërat politike, ajo pjesë e të rinjvet pa eksperiencë dhe ata njerës me një kulture të cektë, ranë në këthetrat e komunizmit. Këta të mjerë u-krodhnë gjër në fyt në baltën e kuqe pa patur mundësinë të shpëtojnë për arësye të shumta, njëra prej të cilave është edhe mungesa e kurajos ose frika e terrorit komunist. Këta Shqiptarë janë kaq të mpirë dhe të morfinizuar sa nuk janë më në gjendje të mbrojnë thezën e tyre, përsëritin si papagallo të gjitha pretendimet e përdorura prej propagandës komuniste. Në këtë mënyrë këta të verbër vënë në shërbim të komunizmit të tëra energjitë e tyre duke patur si shkak se gjoja në Organizatën Nacionaliste BALLI KOMBËTAR bën pjesë ndonjë njeri që atyre nuk u pëlqen ; pa menduar se vetë ata janë gati të bashkohen jo vetëm me ata njerëz që janë ndodhur në pozita të këqija më 1940, por edhe me qelbësirat e 1943-së. Ay pretekst pra është pa themel dhe foshnjarak.

Disa anëtarë të Nacional-Çlirimtares. -- Me këtë rast ata atakojnë Isa Manastirlinë dhe Hamit Matjanin. Deklarojmë kategorikisht se këta dy burra jo vetëm që s'kanë berë kurrë ndonjë trathëti, por kanë qëndruar të patundur në ftesat e ndryshme që i bënte herë pas here Gjenerali d'Agostino i Fierit dhe Partia Komuniste vetë; por edhe sikur të kishin gabuar rrugë gjithënjë mundet që një analfabet t' i gjykojë sendet politike në mënyrë të përciptë dhe të bjerë në grackë, por s'i lejohet kur një intelektuali si major, doktor, profesor të bëjnë politikë oportunizmi dhe të hidhet nga një parti në tjetrën.

Ne nuk begendisim t'i krahasojmë kurrësesi me aventurjerë kamaleonta, pleshta akrobatë si doktor Ymer Nishani, si spiuni tradhëtar Myqerem Hamzaraj si avokat Sulo Bogdua, që kanë qenë gjithënjë në shërbim të Kuesturës së Romës e të Barit, ( a po jo vallë, Zoti doktor Ymer Nishani, drejtor i gazetës "Liria Kombëtare" ? C'thua zotrote ? Në se s'ke ndonjë gjë për të thënë, t'a themi ne : kësaj pune i thonë "bir Selman i nënës, ç'të të qaj më parë !" ) ; si këshillëtari fashist, pioner i sotmë i komunizmit në Berat Pasho Bej Hysi Vërzhezha, që priti sa u-mbyll Dhoma Fashiste gjer sa mori rrogën e fundit për të ndërruar me një herë shënjat e liktorit me yllin sovietik. Jo, Isa Manastirlinë dhe Hamit Matjanin që kanë gjetur rrugën e drejtë, nuk munt t'i krahasojmë kurrë me një vagabondë hypokrit si profesor Myrteza Krasta që ka derdhur aq lotë për ushtarët e Duçes së thyer nga Grekërit, dhe që hyri në Partinë Komuniste sepse "Balli" ia mbylli dyert. Partia Komuniste ka si kryetar të Shtabit Spiro Mojsinë. Për ata që s'e dinë, po iu themi ne se, ky zambak i kuq ka qënë komandant i burgjevet në Fier gjatë shtypjes së lëvizjes më 1935. Gjithë bota revolucionare e atëherëshme e di se në ç'mënyrë është sjellur Spirua gjatë atij shërbimi. Ay ka qënë xhelati i burgjeve që kanë bërë torturat morale e trupore më të tmerrëshme. Ka qënë Spirua ai që hapte në mëngjes herët dyert e birucavet ku ishin hedhur si shtazë të dënuarit me vdekje që pritnin nga një minutë në tjetrën t'i shpinin në litar. A po jo o Mustafa Gjinishi, o Mustafa Kaçaçi edhe ti o Namik Cakrani ? Spirua ka qenë ay o Xhelal Staravecka që të shtërngonte or' e çast zinxhirat aq shumë sa të qenë anjtur duar e këmbët :

E pra ay Spiro, xhelat i të martirizuarvet të Fierit, sot paradon me juve, në krye të brigatëvet që do t' i japin liri popullit. O ironi e fatit !!!

Po për Ibrahim Dervishin, një nga drejtonjësit e Partis Komuniste në Vlorë, ç'thoni ju vallë kur t'ju kujtojmë se ky ish-fashist fanatik i ka bërë lutje Komandës Italiane për të luftuar në Abisini si edhe në Spanjë, krah për krah me këmishat e zeza glorioze të Duçes? Ç' thua ti për këtë punë z. Mehmet Shehu ?

Gjer më sot s'kemi marrë në gojë emërin e njërit e të tjetrit që ndodhet në radhët t'uaja, sepse s'kemi zakon të shajmë, mbassi sharja dhe fyerja nuk janë argumenta për të mprojtur një thezë. - Por jeni ju vetë që na bëtë të dalim jashtë njerzillëkut dhe na detyruat t'ju kujtojmë një pjesë fare, por fare të vogël të vepravet të ca anëtarëvet t'uaj.

Marrëveshtja e Mukajt. - Gjithë sa u-shkrua më lart, u-shkakëtua tamam nga ajo fletushka me emërin "Çështje të ditës", me anën e përmbajtjes të së cilës Partia Komuniste pretendon t'i përgjegjet traktit t'onë që relatonte marrëveshjen e Mukajt dhe kërkonte spjegime për prishjen e sajë. Me fjalë popullore kësaj i thonë "hane Shan hane Bagdad". Po këtu qëndroni, mos kërkoni të shpëtoni me lodra fjalësh dhe me pallavra demagogjike : Ju, që i thoni vehtes nacionalistë, kërkoni spjegime nga komunistët, kërkoni spjegime nga komunistët përse nuk u-respektua marrëveshja e Mukajt nën shkruar lirisht. Nga erdhi urdhëri për mos-respektimin e saj ?

Gënjeshtra shpifje dhe skjarime. - Çpif, çpif, se diçka do te mbetet, është parimi i gjezuitizmës, që ju e zbatoni aq mirë. Në fletushkën "Çështje të ditës" thoni se lufërat e Gjormit, Mallakastrës dhe të Beratit kanë qënë t'uajat. Gënjeshtarë komunista! Po e themi ne si është e vërteta:

1. Lufta e Gjormit. - Kjo luftë që filloi më 28 Dhjetor 1942 vazhdoi katër ditë me 1600 vetë nga ana e jonë, të ndarë në tre grupe nën komandën e Hysni Lepenicës. Çeta partizane në këtë luftë la frontin në mbas drekën e 1 Kallnorit, kurse fuqit e Ballit u-tërhoqnë nga lufta më 2 Kallnor mbas dreke dhe Hysni Lepenica 36 orë më vonë. Veç ne do t'i kujtojmë popullit shqiptar diçka tjetër : çeta partizane e la frontin e luftës pa lajmëruar duke lënë në pozitë shumë të keqe Hysni Lepenicën vetë. Kjo ikje trimërore demoralizoi popullin luftonjës, i cili nën Komandën e Hysni Lepënicës , do t'a kishte zënë gjithë ushtërinë bashibozuke rob. Ah gënjështarë komunista!

2. Lufta e Greshicës (Mallakastër) - Në këtë luftë, në ditën 5 Fruer 1943 muarrnë pjesë vetëm çetat e BALLIT KOMBËTAR nën urdhërat e Hysni Lepenicës; dhe - nga 93 italianë - 42 vetë mbetnë të vrarë. Në këtë luftë ka marrë pjesë vetëm një partizan : Gjon Banushi. Ah, gënjeshtarë komunista !

3. Lufta e Selenicës. - Këtë luftë e filloi vetëm një çetë e BALLIT KOMBËTAR nën komandën e Jusuf Luzajt në orën 1 pa pesë minuta të ditës 1 Prill 1943. Në orë 4 po të asaj dite u-plotësua rrethimi i 136 karabinierëvet dhe 116 bersalierëve. Në orën 4.20 kur ishin dorëzuar afro 50 vetë, arrijti çeta partizane nënë urdhërin e Neki Ymerit (Vangjua), që ju në kohët e fundit e vratë tradhëtisht duke e gjykuar si trathëtar. Të gjithë italianët që shpëtuan nga vdekja u-zunë rob, pjesa më e madhe, u çarmatos prej Ballit dhe një pjesë e vogël prej partizanëvet. Simbas parimit të Ballit, robërit e çarmëtosur u liruan, kurse robërit e çarmatosur nga partizanët nuk dihet akoma se ku gjënden. Në këtë luftë mbeti i plagosur nën-komandanti i çetës së Ballit, Hasan Lepenica. Ah, gënjeshtarë komunista!

4. Lufta e Ruzhdijes (Mallakastrë). - Kundra më shumë se 3000 italianëve. Muarrnë pjesë në këtë luftë çetat e Ballit Kombëtar të Vlorës nën komandën e Hysni Lepenicës, çetat e Mallakastrës të Kadri Cakranit, Besim Belishovës, Eqrem Peshkëpise, Jashar Cakranit dhe Se1fo Hekalit, të gjitha nën kontrollin e Teufik Sfirit. E vetmja çetë partizane që u-ndoth në këtë luftë ka qënë ajo e Xhelal Staraveckës, e cila pas 5(pesë) minuta pushkë (dhe jo më teper) u-tërhoq nga lufta tamam... alla partizançe, në drejtim të paditur, pa lajmëruar njeri, duke rrezikuar gjithë frontin dhe duke shkaktuar vrasjen e Jashar Cakranit, sepse kur ky sulmoi trimërisht, ishte gjithënjë i bindur se krahu i majtë qe i mprojtur nga Xhelal Staravecka. Sa për Teufik Sfirin, për të cilin thoni se ndodhej 2 orë larg duke u-dredhur, këtë shpifje të ndyrë të veni t'ia tregoni mullixhiut, sepse populli i Mallakastrës e di vetë se Teufiku e ka ngritur me duart e veta trimin e paharruar kur u-plagos për vdekje. Po një gjë na gëzon: Mallakastriotët patriotë do t'a kuptojnë dhe ata të paktë, që ju thoni se i keni me vehte, se sa mashtruese janë thëniet t'uaja. Ah, gënjeshtarë komunista !

5. Lufta e Gjinoqarit. - Më 18 Qershor trimi i trimavet, partizani Mehmet Shehu deshi të vriste Isa Toskën, po siç është zakoni partizan, Mehmet Shehu hodhi në ajr që nga larg ca pushkë, duke i dhënë shkak armikut me një fuqi të përbërë prej 2 batalionesh milicësh shqipëtarë, një batalioni bersalierësh dhe një batalioni këmbësorësh, të djegë Gjinoqarin, Lofkendin, një pjesë të Panahorit, Dardhën e Bukur si dhe shumë katunde të tjerë. Në këtë operacion shtazor italian, i erdhnë në ndihmë popullatës këto çeta të Ballit Kombëtar: Ajo e Kadri Cakranit e pagëzuar me emërin "Jashar Cakrani", ajo e Eqrem Peshkëpisë dhe ajo e Besim Belishovës, të gjitha nën komandën e Teufik Sfirit. Ditën e dytë mbrritnë atje dhe çetat e Vlorës, nën komandën e Hysni Lepenicës. Mbassi u-ndanë sektorët, u-vëndos të sulmohej armiku në ora 7 të mëngjesit. Fatkeqësisht edhe në këtë rast, si Xhelal Staravecka, trimi i trimave Mehmet Shehu, i mungoi detyrës dhe në këtë mënyrë mbeti i haptë krahu i djathtë i fuqivet t'ona. Ajo i dha kurajo armikut dhe rasti bëri që nga ky shkak, prapë si për Jashar Cakranin, për faj të komunistëvet trathëtarë, mbeti i vrarë Selfo Hekali. Ah gënjeshtarë komunistë !

6. Lufta e Beratit. -- Atë natë që profesorë Abaz Ermenji do t'i binte Beratit me 1500 vullnetarë, komunistët i kërkuan një bisedim mbassi deshnë të merrnin pjesë edhe ata në këtë luftë. Bisedimi në fjalë zgjati për shumë e shumë orë gjatë të cilavet nuk u-fol veç se për dokrra, për gjëra që s'kishin të bënim me planin e luftës. Shumë vonë Abaz Ermenji e kupëtoi se bisedimi i kërkuar qe një dinakëri djallëzore e pregatitur nga komunistët, që donin t'a vononin Abazin në mënyrë që ky ta sulmonte qytetin jo në orën që kishte caktuar. I mërzitur profesor Abaz Ermënji e kuptoi djallëzinë dhe u-nda duke rendur me shpejtësi drejt objektivit. Mirë po para se t'i afërohej Beratit,dëgjoi një rënie mitrolozi dhe ca bomba afër qytetit. Pas pak takoi një patrullë të vogël prej 5-6 partizanësh të cilët këthehshin nga Berati. Tradhëtarët kishin vajtur për t'u dhënë alarmin italianëvet. Sa mbrrijtnë forcat e Ballit në llogoret e para të Beratit, u-pritnë me një breshër predhash prej italianëvet që kishin marrë pozicion; me gjithë këtë Abazi sulmoi me gjithë fuqinë trime të Skraparit, Tomoricës dhe gjithë Nahijes. Cetat hynë në lagjet e para të Beratit, sulmuen portën e kalasë dhe vranë të gjitha rojet. Plani i Abazit kishte qënë të sulmonte aty nga ora 3 e mëngjezit me çetat e tij nga ana e Huznovës dhe e kalasë, dhe do të ndihmohej prej Muharrem Kapllanit nga ana e lumit, Goricës dhe Murat Çelepisë. Por mbassi Abazi sulmoi kur qe gëdhirë mirë, Muharrem Kapllani nuk mundi të sulmonte mbassi rrihej më me lehtësi nga kalaja. Natyrisht partizanët s'kishin qëllim të merrnin pjesë në këtë luftë por deshnë vetëm e vetmë të pengonin Abazin. Ah jo vetëm gënjështarë po edhe trathëtarë komunista!

Kompromise. - C'ndodhi në Berat. Por e mira është që Partia e Kuqe të mos përmëndë më luftërat e bëra kundër italianevet, sepse në kohë të sotme populli i jonë - me çudinë dhe indignasionin më të mathë po sheh me syt e veta se si çetat komuniste paturpësisht po perqafohen me po ata ushtarë italianë që zhytnë në gjak popullin shqiptar, që shkretuan dhe dogjnë gjysmën e Shqipërisë, që vranë Qemal Stafën, Perlat Rexhepin, Margaritë Tutulanin, etj. etj. Siç thoni ju vetë, sikur të ngrihëshin nga varri këta martyrë, nuk dihet se cilët do të mallkonin kur të shihnin të përqafuar kolonelat mizorë të karabinierisë italiane me partizanët !!!

Komunistët u-vëllazëruan sot me italianët, nesër do të vëllazërohen kush e di me cilët. Këtu jemi : sa do të na shohin syte e sa do të na dëgjojnë veshët akoma !

Populli mbase nuk e di akoma ç'ka ndodhur në Berat; po ia themi ne. Cetat partizane mbasi hynë të armatosura në këtë qytet, jo vetëm që nuk ranë në konflikt me gjermanët, por krah për krah me ta shëtitnin rrugave. Çuditemi se si partizanët nuk u- armiqësuan me gjermanët, sidomos kur këta i a u hoqnë yjet me zorr dhe arrestuan bile Xhemalin, të birin e komandantit të shquar Mestan Ujaniku. Përkundrazi, përkundrazi. Në prefekturë, krerët partizanë i pritnë Gjermanët me përshëndetje alla hitlerçe, dhe mbas bisedimevet që patnë me ta në sallonin e prefekturës, partizanët i vunë përsëri yjet në kësulat e tyre; u-lirua edhe Xhemal Ujaniku, dhe tani të pa-shqetësuar trimat partizanë vazhdojnë të shetitin lirisht, të armatosur gjer në dhëmbë, duke patur në sup edhe mitroloza gjermanë. Prej këtij kompromizi partizanët e shtrinë aktivitetin e tyre nga Kuçova gjer në Lushnjë, në vëllazërim të plotë me gjermanët.

Dhe mbas kësaj keni sy e faqe të akuzoni Ballistët për kompromis. Ah, gënjeshtarë partizanë.

Duket që ju i shtrini dorën të gjithëvet, siç e thoni edhe në artikullin t'uaj "Çështje të ditës".

O burra pra o Fejzi Alizoti, Mustafa Kruja, Hilmi Leka, Nush Bushati, Kol Bib Mirakaj, Terenc Toçi, Ernest Koliqi, dhe ju o Djevat Kortsha, Jakov Milaj, Vasil Alarupi, vraponi te Nacional-Çlirimtarja se Muharrem Vllamasi, Sekretar i përgjithëshëm i Partisë Fashiste Shqiptare, me Ymer Nishanin dhe me Sulo Bogdon ju presin me krahë të hapta, edhe sepse "Lëvizja Nacional- Çlirimtare" i ka shtrirë dorën jo vetëm atyre që ishin në pozita të këqia në 1940, por edhe atyre që janë në pozitë të keqe në 1943: domethënë edhe Papalilos.

Thirrje atyre që u ka mbetur pak ndërgjegje Kombëtare. Po themi tani fjalën e fundit për ju të gjithë që i thoni vehtes nacionalistë dhe që jeni futur në radhët e Partisë Komuniste. Në qoftë se Shqipëria ndodhet sot e dizorientuar, e çakërdisur dhe në pragun e një shkatërrimi kombëtar dhe shoqëror, faji është i juaji dhe jo i Partisë Komuniste, sepse ajo ka "direktiva" të themeluara mirë në "Kapitalin" e Karl Marx-it në të cilën ligji i vetmë është doktrinal dhe ideologjik.

Shqiptari i vërtetë e kundërshton një gjë të tillë sepse është xheloz për tokën e vet, për traditat e veta shekullore që instiktivisht i ka mbrojtur, i mbron dhe do t' i mbrojë kundër çdo rryme ideologjike që s'ka frymë kombëtare.

Po ju a themi edhe më qartë : Partia komuniste e mbaroi qëllimin e vet, që qe ay i luftës kundër fashizmit; ju përdori në mënyrë shumë të bukur, por tani ajo nuk ju pyet më dhe i ka këthyer armët nacionalizmit shqipëtar, që është dhe ideali i juaj.

Për hir t'Atdheut duhet që ju të vini në vehte, të ktheheni në rrugën e drejtë, sepse Shqipëria ndodhet në rrezik nga kjo martesë kundra natyrë që keni bërë ju. Ju themi se shpëtimi i Shqipërisë ndodhet në çfrytëzimin tërësor të vlerave të nasionalizmit shqiptar me një çfrytëzim të vlerave të një rryme qoftë edhe ideologjike, me konditë që këto të dyja të jenë të pa mvarura njera nga tjetra, të shquara dhe të qarta, në mënyrë që edhe idet' e Shqiptarëve të jenë të qarta dhe të konkretizuara, që të mos i japim rast asnjë armiku të na shkakëtojë, përveç mjerimeve fizike, edhe ndonjë krizë morale më të tmerrëshme akoma se ajo që po pësojmë.

11 Tetor 1943

Dy thirrje

I.

Thirrje Rinisë Komuniste Shqiptare

Rini Komuniste !

Rinija nacionaliste, në këto çaste tragjike dhe vendimtare për Kombin t'onë, po u drejtohet juve të rinjve komunista dhe ju fton për të çkoqitur disa mosmarrëveshje që janë çfaqur dhe vazhdojne të çfaqen në një mënyrë të rrëmbyer.
Tensioni i nervozizmit në mes t'onë ka arrijtur kulmin.
Nuk ka ditë që të mos konstatohen fyerje reciproke. Marrëveshja e Mukajt u prish !?
Lidhja që u bë në prendverën e kaluar në mes t'instituteve shkollorë nuk ekziston fare !?
Me një fjalë nuk ka asnjë bashkëpunim !
Ne ja u kemi thanë haptaz gjithmonë, se nuk bëjmë Luftë ideologjike, dhe se nuk jemi një parti, por jemi lidhur me një organizatë e cila lufton vetëm për shpëtimin e Atdheut.

Rini Komuniste!

Që të gjithë jemi bijt e këtij vendi dhe si të tillë e kemi për detyrë të përpiqemi për t'a shpëtuar. Nuk ësht e drejtë t'a shohësh nasionalistin si një armik, bile, siç thonë disa prej jush, si armikun nr. 1.

Rini Komuniste !

Sot po ju njoftojmë ju të gjithëve të rinjve komunista se mosmarrëveshja e jonë ka filluar të shkakëtojë vëllavrasjen e njëkohësisht po kënaq okupatorin gjerman, i cili duke përfituar nga kjo grindje do të shtojë ditët e qëndrimit të tij n'Atdheun t'onë.
Ejani, o të rinj komunista, të bëjmë një blok të vetëm, të bëjmë një roje të përbashkët qoftë në katund, qoftë në qytet. Ejani t'i bashkojmë forcat. Të heqim dorë nga grindjet që të mos mundi të na thyej asnjë armik.
Kërkoni marrëveshjen e Mukajt që ësht shprehja më ideale e bashkimit të popullit Shqiptar; atë marrëveshje që kemi dëshiruar të gjithë ne të rinjtë dhe që shtytja dhe këmbëngulja e jonë e shpejtoi !
Shpejtohuni, sepse siç po shihet, këtu do të ndodhin gjëra të tmerrëshme dhe tragjike!

Nga malet e Shqipërisë së Lirë
12 Tetor 1943

RINIJA E BALLIT KOMBËTAR

II.

Thirrje Nacional-Çlirimtares

Armët qi dikuër i muerëm në dorë dhe qi deri dje i përdorëm kaq bukur anmikut, fatkeqësisht, sot i kemi të kthyeme njani kundra tjetrit. Tani qi na erdhi Gjermani, në vend qi t'ishim të bashkuem ma shumë se kurrë për me luftue ushtrin' e tij, qi asht shum ma e fortë dhe shum ma e egër se ajo e Italisë, na ndodhemi të përçamë dhe, çka asht ma zi, në luftë civile!

Po kush e ka fajin? Balli Kombëtar që në fillim të krijimit të tij ka konsiderue si nji parim të shejtë mos derdhjen e asnji pike gjaku Shqiptar prej dore Shqiptare. Balli Kombëtar e ka konsiderue vehten e tij si ajo Nana qi kap kordhën e Profetit Salomon për me shpëtue foshnjën e saj. Prova qi Balli Kombëtar e ka dashun dhe predikue Bashkimin asht Lidhja e Mukajt dhe thirrja e vazhdueshme dhe e njimbasnjishme që ai ka bamun për me respektue atë Lidhje. Mjerisht Nacional-Clirimtarja nuk ka dashë t'u përgjigjet ndjenjave t'ona, dhe sot realiteti i hidhun, i dhimbshëm, i mynxyrshëm asht se vllavrasja jo ka me fillue, vllavrasja jo po fillon, porse

Vllavrasja ka fillue!
Vllavrasja ka fillue!!
Vllavrasja ka fillue !!!

Në Vlonë, në Myzeqe, në Mallakastër, në Berat, n'Elbasan, në Korçë e në Dibër, Shqiptari po vret Shqiptarin. Në këtë luftë të tmerrshme vllavrasëse të vramit janë shum ma tepër se sa në luftat kundra armiqve.

Na të Ballit Kombëtar besojmë me kambëngulje se ka ende kohë për me u marrë vesh përsëri dhe për këte arsye po ftojmë botnisht Nacional Çlirimtaren me na dërgue përfaqësuesit e sajë mbrenda 15 (pesmbëdhjetë) ditve nga data e sotme, ose me na thirrë mbrenda po këtij afati për me shqyrtuë me gjakftoftësi dhe Shqiptarisht hallet e Atdheut t'onë të shum vuejtun.

Kjo asht thirrja e fundit qi Balli Kombëtar i ban Nacional-Clirimtares. Njëkohësisht ftohet mbare populli qi të na ndihmojë tue bamë çmos qi kjo thirrje të mos mbetet pa përgjigje.

Prej maleve të Shqipërisë së Lirë
20 Tetuer 1943

Një dokument

Popull Shqiptar!
Këtu poshtë po botojmë disa pjesë të qarkores së Komitetit Qendruer të Partisë Komuniste qi i asht shpërnda çdo prefekture nga nji kopje e firmueme dhe e vulosun me vulën e Kryesisë së Partisë Komuniste. Ma shumë se nji qarkore, asht programi anti-kombëtar e anti-shqiptar qi Komunistat kanë shpallë për veprimtarinë e tyne e për marjen në dorë të fuqisë. Janë direktivat e xhveshuna prenj ndjenjave kombtare qi i janë dhanë të gjitha fuqinave t'armatosuna Komuniste në Shqipni, për zhdukjen e Ballit Kombëtar e çfarosjen e Nasionalizmit Shqiptar. Lexojeni e do t'a shifni vetë të vërtetën e hidhun ; keni me e gjetë kush asht shkaktari i vllavrasjes e i luftës civile.

Titulli i saj asht:

Komiteti Qendror i Partisë Komuniste Shqiptare gjithë Komiteteve Qarkorë të Partisë
9-9-1943 ora 22

(Frazat me gërma korsive dhe ato me gërma të trasha janë marrë tekstualisht prej qarkores në fjalë)

Shkresa mbasi fillon me nji lavdërim të posaçëm për Ushtrin' e Kuqe lavdi-plote, e cila, e udhëhequn prej Partisë bolshevike të U.R.S.S.-it po pregatit lirimin e shpejtë të popujve të robnuem, vazhdon me këto pika kryesore :

Gjendja n'Itali. - Italija dorzohet; Badoglio, "reaksionari" mer qeverrinë, por Radio Londra nuk përmend fare se shkaktarët e falimentimit të fashizmit janë Komunistat Italjanë e grevat madhështore të puntorve të Veriut. Londra qi mshef e mshifet, asht veç Aleatja e jonë e dashun në sinqeritetin e së cilës nuk duhet të dyshojmë !!!

Antitez' e çuditshme e nji partije mashtruese si P.K. në Shqipni, e cila paraqet dy fytyra ; njenën për t'a puthë e tjetrën për t'a beshtye, d.m.th, nji fytyrë për drejtuesit dhe nji fytyrë për popullin-bagëti :

Nji nga shkaqet kryesore qi detyruen rrëzimin e qeverisë së Badoglios asht zhvillimi i lëvizjes së Popullit Italjan, grevat madhështore të puntorve (proletariatit) të Veriut të drejtueme prej Partisë Komuniste Italjane heroike dhe nga Partit e tjera përparim dashëse. Shenojmë se Radio Londra nuk përmend fare Partinë Komuniste Italjane, ç'ka është karakteristike, por Partinë socialiste italjane si udhëheqëse të kësaj lëvizjeje, ashtu si bënë për Partinë Socialiste Po!oneze dhe për të tjera Partira përparim-dashëse, "socialë-demokrate",, "agrare" etj. Si , injeksion i jashtëm për të krijuar edhe në vende të tjera partira të këtij tipi, me qëllim që të përçajë forcat popullore në luftën e tyre çlirimtare dhe për t' i shmangur nga objektivi i luftës së tyre. Në këtë mënyrë rrëzimi i Hitlerit dhe i Mussolinit të mos ketë konseguenca të rënda për reaksionarët dhe kapitalistat e Londrës dhe të New-Yorkut duke shkakëtuar shpërndarjen e proletariatit në radhë të parë dhe të forcave popullore, dhe të ngjallë mos besim në turmat ; Po në këtë mënyrë kanë vepruar edhe në luftën e parë me Partinë Social-Demokrate, Social-Shoveniste të kryesueme prej Kautsky, Scheiderman, Tserotelli, Cernav, Legin, etj. (Por Partitë komuniste e kanë eksperiencën e luftës së parë dhe do të dijnë të orientohen në këtë situatë).

Vëllaznit Italjanë. - Mbas dorëzimit pa kushte të Italisë ësht krijuar një situatë e re jo vetëm në Itali por edhe tek ne. Gjermanët mundohen me marrë krejt fuqinë në dorë dhe kështu të okupojnë Shqipërin' e okupuar. Në një situatë të këtillë paraqitet kundërshtimi në mes t'ushtarve Italjanë dhe Gjermanë. Ndërsa qëndrimi i ynë tashti po ndryshon në mes të ushtrisë Italjane të cilën ne tani e shohim me sy tjetër, duhet të qëndrojmë në shfrytëzimin e kundërshtimeve të cilat po paraqiten dita-ditës më thellë.

Kush mund të mendonte se ju do të harrojshit kaq shpejt herojt e lavdishëm të këtij truelli t'onë qi ranë dëshmorë prej dorës mizore të Italjanve të Mussolinit e të Badoljos ! Kush mund të mendonte se qysh tash ju filluet me i harrue katundet e djegun, varret e çelun, zemrat e helmueme, vatrat e shueme, dhe vllan t'a queni anmik e anmikun vlla !

Qeveritë në Londër. - Aleanca ndërmjet Anglo-Amerikanëve në nji anë dhe Bashkimit Sovjetik n'anë tjetër asht e sinqertë, me gjithë këtë : "Në vetë qeverinë Engleze ka elementa reaksionarë të cilët duen të vendosin elementat reaksionarë në vendet e shtypuna" :

Tash për këto arësye, janë formue dhe tentojnë të formojnë qeverira reaksionare në Londër të vendeve të shtypur mbas rënies së Hiterit. Po këto rrethe që e kishin prurë Hiterin dhe Mussolinin në fuqi, përpiqen për me e ndrue rrymën e luftës së sotme kundra Hiterit dhe Mussolinit në drejtimin e gjoja të nji veprimi të ri që d.m.th. një Versaies e re. Në këtë mënyrë ata kanë krijue qeverina reaksionare në Londër të popujve të shtypur me pretensionin se ato qeverira përfaqësojnë këta popuj por që në të vërtetën nuk janë veçse rreguat e këtij reaksioni, për të shtypur lëvizjen Nacional-Çlirimtare të këtyre popujve.

Qeverija Shqiptare. - Nuk përjashtohet mundësija e formimit të nji qeverije të tillë Shqiptare në Londër ose të ndihmojë për t'a krijuar në vend, prandaj shokëve u drejtohemi që në një rast të tillë të dijnë me marrë qëndrim të caktuar.

Partija Komuniste nji qeveri qi mund të formohet jashtë gjinit të saj e quen të huej dhe të rrezikshme ! Për komunistat t'onë s'do me thanë gja se prej mungesës së nji autoriteti kombëtar të njohur internasionalisht, të huejt mund të luejnë me kalem të kuq mbi kufijt t'onë të lakmuem ! Ambicja e nji partije kalon mbi interesin kombtar !

Paraqitja te Aleatët. - Puna nuk asht ma për me vra Gjermanët e për me çlirue Atdheun, por për me u pregatitë me marre fuqinë në dorë, mbasi të kenë thye në duel fuqit' e Ballit, të cilat mund të preferohen prej Anglo-Amerikanëve.

Zbarkimi i Aleatëve në Ballkan ose edhe në Shqipni nuk asht nji prospektiv shum i largët. Prandaj organizatat t'ona duhet të punojnë për të përballuar si situatë të tillë. Duhet që në rastin e zbarkimit të Aleatëve këshillat Nacional-Çlirimtare te jenë me të vërtetë pushteti i popullit, të mobilizojnë gjithë popullin rreth tyre dhe të mos lejojnë forca të tjera si Balli Kombëtar që të kenë një influencë në popull. Duhet që ushtrija nacional çlirimtare të jetë shum e fortë, të ketë gjithë popullin nga mbrapa dhe të mos lejojë që të ketë grumbullime të tjera ushtarake kundërshtare të sajë si p.sh. të Ballit Kombëtar. Duhet të dini se fuqitë Aleate të zbarkimit do të përkrahin të gjitha forcat Shqiptare dhe do të gjejnë përpara pa preferencë për ato të lëvizjes Nacional- Clirimtare dhe bile, po të marrim parasysh çështjen e Darlanit, me preferencë për ato reaksionarët. Që të mund të evitohet një gjë e tillë fuqitë Nacional- Çlirimtare duhet të fillojnë t'impozohen që tani kudo dhe në rastin e zbarkimit t'u paraqiten Aleatëve ku me anën e këshillave Nacional-Çlirimtare si i vetmi pushtet i popullit shqiptar. Aleatët duhet të jenë në Shqipëri vetëm me ushtrin' e tyre për të thyer Gjermaninë me klyshët e sajë, por qeverimi i Shqipërisë duhet të jetë plotësisht në duart e Nacional Clirimtarëve dhe këtë gjë Aleatët duhet t'a njohin. Prandaj pra qysh sot të gjitha organizatat me të gjitha forcat e tyre duhet të punojnë në këtë drejtim.

Marrëveshja e Mukajt. - Mbi këtë pikë Balli e tha fjalën e vet, ndigjoni tani se ç'thonë komunistat patriotë:

"Ju e dini se marrëveshja e arrijtur me Ballin Kombëtar, me krijimin e Komitetit për shpëtimin e Shqipërisë ka qenë në dëm të lëvizjes Nacional-Çlirimtare dhe të Partisë s'onë dhe si e tillë ësht dizaprovuar nga Komiteti Qendror. Mbi këtë gjë, ju kemi vënë me kohë në dijeni. Kjo marrëveshje na ka futur në pozita të vështira. Në momentin kur Balli duhesh vue me shpatullat në mur për aktivitetin e tij në favor të fashizmit okupator, në momentin kur Balli duhesh paraqitë para popullit Shqiptar si nji Organizatë përçarëse që saboton sistematikisht të gjitha projektet t'ona, neve i dhamë në dorë kartën e marrëveshjes, e një marrëveshjeje siç donte ai për me intrigue më mire në popull. Ishte momenti për të shpejtue diferencimin në rradhët e Ballit, për me u nda populli nga Balli, për me e nda elementin e ndershëm që kish shkuar viktimë nga krerët reaksionarë, nga rruga oportuniste antipopullore e antipatrike e politikës së Ballit. Me këtë marrëveshje neve lejuam që Balli të lidhet më ngushtë me elementët që i bënin presion brenda radhëve të tij për një marrëveshje me neve ; lejuam që Balli t'i shtrëngojë dhe t'i forcojë rradhët e tija e të mbahet akoma i lidhur mirë me turmat, që të gënjyera prej tij dhe të paskjarueme politikisht vazhdojnë t'a ndjekin.

Lufta kundra Ballit. - A mund t'a besojë njeri qi po ata burra qi firmuen vullnetisht marrëveshjen e Mukajt të jenë po ata qi dekretojnë luftën kundra Ballit? Por urdhni vjen prej jashtë; prej atyne qi duen të bajnë sikur s'e dijnë qi neve jemi vëllazën :

"Qëndrimi i ynë karshi Ballit duhet të jetë i rreptë dhe i drejtë. Duhet të demaskohet pa mëshirë politika aportuniste e tij, të luftohet fushata e tij demagogjike për bashkim dhe të spjegohet mirë se për bashkimin e vërtetë të popullit Shqiptar ka punuar me të tëra forcat e saja vetëm lëvizja Nacional- çlirimtare ; se bashkimi ësht një gjë që i intereson më tepër se kujdo atyre që janë për luftën e lirinë e popullit, se bashkimi nuk mund të bëhet ku njëri shkon në një rrugë dhe tjetri në rrugën e kundërt."

Tash i keni ra në te: asht krejt e vërtetë se rrugët nuk i kemi të njëjta : neve jemi t'udhëhequn prej patriotësh të vjetër si Mid-hat Frashëri, e prej edukatorësh të rij si Vasil Andoni ; që të gjithë Shqiptarë të njoftun e të nderuem, kurse ju, as ju vetë nuk e dini se kush ju udhëheq. Ose për të thanë ma mire : na punojmë për Shqipni e ju punoni për parti !

"Me anën e nji demaskimi të squet e të një pune të palodhëshme me Ballin në popull, me ja shkëputë popullin dhe me e lidhë me neve, me shkaktue divergjenca në rradhët e Ballit, me krijue situata të përshtatëshme për të shkaktue dhe shpejtue diferencimin në rradhët e Ballit dhe me i ra kresë me squetësi dhe në mënyrë gjithmonë ma vendimtare krenëve reaksionarë të tij ; me e paraqitë mirë në popull Ballin si përçarës dhe shkaktar vllavrasjeje, me e ba qi populli t'a shofi se politika e Ballit do të na çojë në përpjekje me armë, me e ba qi populli i gjithë të revoltohet për këtë gja dhe kështu përgjegjësit historike të mos bashkimit të popullit Shqiptar dhe të përpjekjes, me armë të bienë, siç ësht e vërteta, dhe kjo gjë të jetë e qartë për të gjithë në Shqipëri, përmbi Ballin Kombëtar; të pregatisim, të tërë ata të Nacional-Çlirimtares, të pregatisim popullin në një përpjekje me Ballin ; Balli po e pregatit atë perpjekje që nuk duhet të na gjejë me duar lidhur ; nuk duhet në asnjë mënyrë t'i lejojmë Ballit të pregatitet dhe të na godasi në kondita më të favorëshme për atë, duhet t'a vemë me shpatullat në mur dhe t'a shtrëngojmë që t'i qesi sheshit kartat e tij dhe kështu të mund t'a godisim neve kur të jetë më e favorëshme për ne, kur t'a ketë kuptuar populli vendin e tij dhe kur të bashkohet me ne kundra tij."

Edhe mbas kësaj kini sy e faqe të thoni se Balli asht shkakëtari i vllavrasjes !

"Si merret fuqija. Situata na shtrëngon që të veprojmë, por që të veprojmë duhet të jemi të pregatitur sidomos ushtarakisht. Organizimi dhe forcimi i njisive në qytete shtrohet sot si një problem urgjent dhe me shumë rëndësi. Njësitë duhet të jenë të pajosura mirë me revolvera dhe me bomba dore dhe mundësisht me pushkë automatike (me ba ç'mos me ble dhe me u marrë Italjanëve me çdo mjet dhe me pare këto armë, dhe mos me pritë asnji ditë që të na i dërgojnë të tjerët) ; njisitë me u vue nën komandën e njerit nga shokët më të mirë, më të zotin dhe më të përshtatshmin e Partisë. Me studjue mënyrat e sulmit të qendrave më me rëndësi të qytetit dhe veçanërisht t'atyre ku ka armë... Me pasë kurdoherë parasysh që në raste sulmi kundra qyteteve nga ana e jonë, të kombinohen veprimet e guerilave të brendëshme me ato të çetave. Mos të harrohet rëndësija e dokumentave në zyrat sekrete t'armikut, të cilat duhet të bijen në duart t'ona. Gjithë organizatat e Partisë tash duhet të jenë të mobilizuara për çdo eveniment dhe të jenë gati për të përballuar çdo të papritur. Celulat e Partisë do të jenë motori i cili do të verë në lëvizje tërë popullin e qyteteve e të katundeve, duhet të spastrohen nga gjithë elementat që nuk do t'i kryejnë detyrat me kaq rëndësi. T'u thuhet shokëve të Partisë se sot ësht koha që ata të tregohen me të vërtetë prisat e sigurtë dhe guximtarë të popullit dhë të kuptojnë momentin vendimtar drejt marrjes së pushtetit. Celulat të jenë motori i grupeve simpatizantash dhe miqsh të Partisë, të cilëve t'u thohet se sot duhet të japin çdo gjë për çlirimin e Atdheut dhe naltësimin e forcimin e Partisë Komuniste. Teknika e Partisë duhet të jetë e mobilizuar dhe të punojë dit` e natë për të skjaruar popullin me trakte e proklamata për situatat e ndryshme që krijohen dhe evenimentet që rrukullisen duke i treguar kurdoherë rrugën që duhet të ndjeki. Në çdo moment duhet të mbani qëndrimin politik të kjartë në bazë të direktivave të Komitetit Qendror. Me mobilizimin e gjithë organizatës duhet të lidhni mobilizimin dhe pregatitjen e popullit për kryengritjen e përgjithëshme.

Populli Shqiptar, na e thrrasim ende shqiptar, qi gjindet sot në rradhët e Partisë së Kuqe s'duhet me ba tjetër veçse të zbatojë urdhnat e Partisë :

"V.O. Këto direktiva, pa qenë nevoja që të këndohen, duhet të punohen në të gjitha celulat e Partisë dhe, në bazë të këtyre direktivave t' u jepen udhëzime gjithë organizatave të Partisë deri në grupe simpatizantash. Veçanërisht të punohen në të gjitha celulat e çetave dhe katundeve të qarkut t'uaj."

Asht dokument shum i randësishëm ky - qi na ka ra në dorë - me të cilin Partija Komuniste nxit çetat e veta, krejt ushtrinë e saj për t'i hapë luftë t'egër e të pamëshirëshme Ballit Kombëtar për me marrë kështu në dorë fuqinë popullore qi t'a përdori nesër për qëllimet e veta, qi tashma i din e i njef fare mire populli Shqiptar.

Dokumenta si ky janë një provë e gjallë për me i tregue botës shqiptare e të jashtme se kush asht shkaktar i vllavrasjes e i kësaj përleshjeje të çmendun ndërmjet forcave e vlerave arbnore.

E fajtorët do të dënohen pa tjetër !

"Demaskim i squet"

Urdhnat e Partisë Komuniste janë : "...Me anën e nji demaskimi të squet e të një pune të palodhëshme me e diskreditue Ballin në popullin, me i a shkëputë popullin dhe me e lidhë me neve..." Mussolini dikur thonte : "s' bahet lufta pa e urrejtë anmikun". Komunistat s'bajnë gja tjetër veçse po zbatojnë atë parim fashist. Të tanë e dijmë se në ç' fatkeqsi shoqnore ka ra gjithë populli i jonë prej atij "demaskimi të squet" të të kuqve.

I biri urren t' atin, baba të birin, vllau vllanë, djali t'amën edhe e ama të birin ; shokët dikuer rrojshin me përzemersi dhe vllaznim të plotë kurse sot Partija Komuniste jo q'i ka nda por, me anën e atij "demaskimi të squet" i ka prue n'atë pikë sa t'urrejnë e të shajnë njani tjetrin.

Kur Mussolini thonte : "S'bahet lufta pa e urrejtë anmikun", fjalën e kishte për Anglinë, anmike e tij e huej. Por Partija Komuniste këtë e zbaton për anmikun e saj jo te huej, por të nji gjaku e të nji gjuhe, sepse simbas parimit komunist me të huejt të Kuqt pajtohen me nji herë. E diftuen me fashistat italjanë. Nesër do t'a diftojnë me siguri nie ndonji të huej tjetër. Veçse me vlleznit nuk pajtohen !

Demaskim për komunistat, por në realitet luftë e pa nderëshme diskreditimi. Nji herë në nji kohë Partija Komuniste mundohej me e diskreditue Ballin tue propagandue në popull se Balli ishte i bejlerve, se në Ball ndodhej filani, etj. Si pa se kjo nuk pat efekt, ma vonë filloi me thanë se Balli bante kompromis me Italjanët. Mirpo koha e diftoi se kush ishte në marrëveshje me ta. Kur Italija kapitulloi pa kushte këmishat e zeza dhe gjeneral Azzi gjetën strehë te komunistat, të cilët tani po i përdorin kundra shqiptarëve. Në kohë të sotme, në Vlonë, më 8 tetuer vritet djaloshi nacionalist antar i Ballit, Aziz Sharra, nip i Ceno Sharrës. Ditën 10 tetuer ushtrija gjermane bani nji operacion në Vlonë tue rreshtue 104 vetë qi i internoi nuk dihet se ku. Partija Komuniste akuzon Ballin si bashkëpunues të gjermanve në kët veprim. E vërteta asht: Gjermanët, jo vetëm qi nuk banë asnji dallim, por damin ma të madh më kët mes e pati vetë Balli sepse materiali ushtarak dhe landa ushqimore qi u kap prej Gjermanve ka qenë ma e shumta e Ballit, pa marrë parasysh se midis 104 të rreshtuemve, përveç 30 komunistash, ma të shumtit kanë qenë të Ballit dhe kusuri asnjanës.

Deri dje kur Berati e Lushnja qenë në duert e komunistave qi rrojshin në përzemërsi perfekte me Gjermanët, nuk kishte randësi as qi quhej kompromis; kurse sot qi Balli asht n'ato vende, kjo quhet trathti. Kur nji vepër kryhet prej komunistave, ajo asht n'interes të popullit ; kur po kjo vepër kryhet prej Ballit, quhet trathti. Ky asht mentaliteti dhe "demaskimi i squet" komunist. Veçse Ballistat nuk shetisin krah për krah me Gjermanët e as qi u kanë dhanë ndonji pikë benzinë prej asaj të Kuçovës.

Kur Isa Manastirliu bante aksione me Xhevdet Petrelën, Isa Manastirliu për komunistët ishte patriot, atdhetar i flakët ; sot qi Isa Manastirliu ndodhet në rrugën e drejtë në rreshtat e Ballit, ai quhet trathtar.

Në qoftë se Jakup Deliallisi vret njerzit qi i rrëmbejnë dhent, tue qenë se rrëmbyesit janë kumunista Jakup Deliallisi, simbas llogjikës komuniste, duhet me qenë medoemes i Ballit.

Kur ushtrija gjermane u bie komunistave në Pezë, katundarët e atij rrethi, me qenë se do të kenë dhanë informata, simbas ligjit komunist, ata katundarë janë Ballista, prandaj Balli bashkpunon me Gjermanët.

Pa len tash qi me anën e "demaskimit të squet" na nxuerën në shesh të famshmin Irfan Ohrin. Ky, me qenë se dikuer ishte agjent i S.I.M.-it dhe tash i Gestapos, simbas komunistave, ai asht i Ballit Kombëtar.

Në qoftë se e gjithë Dibra ngrehet në këmbë për me luftue çetat maqedhonase e serbe, qi në bashkpunim me komunistat shqiptarë, i kanë plasë buzën të gjithë asaj krahine, të gjithë Dibranët janë trathtarë dhe Halil Alija me Selim Koloshin, simbas llogjikës komuniste, janë të Ballit. Këta të dy katila, jo vetëm që s'janë t'onët, porse në gjurmët e tyne po ecën sot Partija Kornuniste vetë : gjysmën e Gjormit dhe katunde si Velça, Lepenica etj. qi ata i kursyen prej djegëjes, i shkretuen dhe i përvëluen të Kuqt.

Mund Të vazhdojmë edhe ma. Por na u lodhëm dhe druejmë se mos mërziten edhe lexuesit t'onë. Shkurt : çdo vepër qi bahet prej komunistave ka vulën e patriotizmës (s'ka randësi se ata kanë marrë të huejt dhe vrasin Shqiptarët ) dhe kushdo qi u del përpara komunistave, po qenë Shqiptarë të shitun, si Irfan Ohri me shokë, llogjika komuniste e do qi të jenë të Ballit ; dhe kur ndjekësit e komunistave janë vetë gjermanët, pak së paku Ballistat janë bashkëveprues.

Qe pra, o Shqiptarë, mentaliteti, llogjika dhe "demaskimi i squet" !

* * *

Por, o shokë (!) komunista ; Shqiptari u zgjue, ka hapun sytë dhe me tmerr po shef veprën t'uej nacional-çkatrrimtare. Ju kot mundoheni me "demaskimin e squet" me nda popullin prej Ballit. Nuk ndahet mishi prej kocit! Populli, qi nuk i ha ma pallavrat t'ueja, po shton çdo ditë ma tepër rreshtat t'ona. Vetë militantët t'uej po u ikin nga radhët e po vijnë me ne. Ky sulmi i juej asht sheji se ju jeni tue u rrokullisë e po përplaseni si zogu i plagosun. Ju thoni se e keni popullin me vehte. Po të qe ashtu, s'do të kishte qenë nevoja qi ju të mershit n'ushtrinë t'uej Italjanë, Grekë, Serbë e Maqedhonas. Ushtrija e juej duhet t'ishte krejt Shqiptare. Por kush ju vjen mbrapa? Asht e afërt dita kur kanë me u mbetë vetëm katilat e popullit si Mehmet Shehu me shokë dhe të huejt.

RROFTË SHQIPNIJA!
24 nanduer 1943

Tradhëtija e Kuçovës

Më datë 19 shtatuer 1943, komandanti i çetës së Sulovës Z. Halil Hoxha urdhnohej të hynte në Kuçovë me nji fuqi prej 500 vetësh. Komunistat i janë lutë qi të hynin së bashku, në qofte se do t'u a lejonte komanda e tyne dhe kërkuen nji orë leje me qëllim qi të hyjshin vetë ma parë, mbasi fuqit' e tyne ende nuk kishin mbrrijtë. Fuqitë nasionaliste, tue kuptue dredhin' e tyne nuk e pranuen propozimin dhe marshuen mbi qytet nën komandën e Halil Hoxhës tue ngulë Flamurin e lirisë për të parën herë mbi çatin' e ndërtesës së ish karabinierisë italjane, mbasi kapërxyen të gjitha pengesat e nxjerruna prej komunistave të vendit.

Mbasi u krye ceremonija e ngritjes së Flamurit, u mbajtën fjalimet e rastit përpara popullit, që i priti me brohoritje e enthusiazëm. Mbas 4 orësh arrijtën edhe çetat nacional-çlirimtare, të cilat, me qëllim qi të përfitojshin prej materialit të zanun italjanëve, kërkuen qi të jenë në bashkëpunim si në ruejtjen e qytetit ashtu edhe në ndamjen e patrullave, gja kjo qi u pranue edhe nga Fuqitë Nasionaliste të Ballit Kombëtar.

Mbas dreke mbasi fuqit' e tyne u shtuen në nji sasi superiore nga ajo e Ballit, partizanët drodhën fjalën e dhanun tue i parashtrue Komandantit Nasionalist propozimin për me marrë pjesë në Shtabin e tyne, i cili do të formohej prej tre komunistash e një nasionalisti, qi natyrisht nuk u pranue prej nasionalistave, mbasi nuk kishte barazim.

Të nesërmen, tue pamë se mbërrijtën fuqina të mëdhaja nasionaliste, prap, simbas taktikës së tyne dredharake, u tërhoqën dhe erdhën në konditat e para të barasisë. Ma vonë, mbasi iu mbrrijtën ndihma prej çetës së Rahman Uruçit, filluen prap manevrën e dredhisë, tue veprue në kundërshtim me pikat e marrëveshtjes dhe tue ba nji kompromis me Gjermanët, të cilëve u dhanë gjith naftin, benzinën, gazin etj. qi ndodheshin në depot e Kuçovës.

Nuk mjaftuan vetëm këto veprime dredharake të komunistave, por vjen shtohet edhe nji turp tjetër kundra vëllezënve të tyne :

Tue përfitue nga largimi i nji pjese të madhe ushtarësh nasionalistë me rastin e festës së Bajramit, komunistët, simbas zakonit të tyne, kryen sulmin burracak e poshtër, tue sulmue me armë nji automobil qi po i furnizonte mish ushtarëve të Ballit qi ndodheshin në Kuçovë dhe tue fillue luftë kundra fuqive të Ballit, të cilat ishin në numur shum ma të vogel (60 me 600) e kjo u ba pikërisht në natën e parë të Bajramit. Përpjekja zgjati ma se 3 orë dhe fuqit' e Ballit tue qenë në pakicë të ndieshme në krahasim me anën tjetër, per t'i u shmangë nji vllavrasjeje, e cila ndoshta mund të përhapej në të gjithë Shqipërinë, u tërhoq, tue lanë nji të vramë dhe nji të plagosun. Gjykoni o Shqiptarë mbi veprat e nacional-çlirimtarëve !!!... Ky qe fillimi i vëllavrasjes!!!...

Le të marin vesht mirë shoket t'one se si mund të bahen lidhjet me t'ashtuquejtunit nacional-çlirimtarë dhe në rast se u takon të bajnë ndonji marrëveshtje me ta, duhet të kenë mendjen në djallëzitë e në tradhëtit' e tyne.

Shqiptarë të ndershëm ! Lutemi të merni shënim per këto vepra të turpëshme të komunistave, qi pretendojnë luftë kundra anmikut dhe m'anë tjetër i kthejnë arrnët kundër vëllezënve të tyne të ndershëm, tue i lye duert me gjak vllai të pafajshëm, tue ba e prishë marrëveshje, simbas shtimit a pakësimit të fuqive, për t' i a mbrrijtë qëllimeve të tyne ambicioze.

30 Shtatuer 1943

Trathëti mbas trathëtie

Të shtunën më 25 shtatuer, çetat e Ballit Kombëtar të Qarkorit të Lushnjës, të thirruna prej Qarkorit të Beratit, nisën drejt Kuçovës për të marrë në dorzim nji pjesë të materialit të lanun atje. Me të mbrrijtun në vëndin e caktuem, çetat t'ona lajmërohen që të tërhiqen me njiherë s'andejmi mbasi njisinat partizane nën komandën e Sul Hidrit e të Rahman Uruçit, do t'i vinin zjarrin atij vendi.

Pa vonesë, ushtrija e jonë nën komandën e Isa Manastirliut, të Hamit Matjanit e të Xhaferr Balit, marin udhën e katundit Thanë për me pritë urdhnin e ri. Ndërkaq nji lajm me urgjencë prej Lushnje lajmëronte se për nevoja të ngutëshme e tanë çeta duhej t'i afrohej sa ma parë qytetit në fjalë. Tue pasë lajmërue ma parë Beratin, kryetarët e njisivet t'ona vënë lëvizje ushtrinë dhe marrin udhën e kthimit. Pa as ma të voglin dyshim se do të sulmoheshin prej ndokujt, mbasi vendi ishte i kontrolluem vetëm prej popullit e prej çetave të të dy anëve, ushtarët dhe kryetarët e tyne u nisën, pa u shkue nga mendja se vlleznit e tyne u kishin vu pritën pikërisht n'atë vend ku ata ishin të siguruem prej çdo të papritune. Pa mbrrijtë mirë te katundi Thanë, nji krizëm pushkësh e nji batare mitralozash i ven në mes dy zjarresh ushtarët e popullit e të Shqipnisë. Njisinat partizane, të komanduem prej të mirënjoftunit Rahman Uruçit e prej Sulë Hidrit, pa as ma të voglën përgjegjësi shqiptare e kombëtare, pa as ma të voglën ndjenjë shoqnore e njerzore, thue se andej po kalojshin italjanë, gjermanë, grekë a serbë, lëshohen në shpinë të popullit t'armatosun për mbrojtjen e vendit e të Flamurit Kuq e Zi dhe, pa pyetë se cilin vrasin e plagosin, pa mendue se në besë Shqiptari nuk pret jo mikun por as anmikun, pa u kujtue se me këtë vepër veshin në zi nana e motra, nuse e të reja shqiptare, mbi të gjitha, pa u kujtue se kështu mund t' i hapin vendit varrin e përjetshëm të gjakderdhjes e të fatkeqësisë, derdhin plumbat e pushkët tradhëtare mbi djemt e Arbënisë, mbi Vullnetarët e Lirisë.

Dy duer për nji krye janë. Dhe në minutë, burrat e futun pabesisht ndërmjet dy zjarreve, shpërndahen, zanë pozisionet e rastit dhe fillojnë të mbrojnë vehten e Flamurin për të cilin ishin betue me i dalë zot. Lufta fillon, e ngadalëshme në fillim prej nesh për me kursye vlleznit e mshefun në pritë. Njizet minuta ma vonë, pikërisht n'orën katër, zjarri bahet aq i dendur, plumbat shtohen aq shumë sa i tanë vendi mer nji pamje me të vërtetë lufte. Në këtë përleshje vlla me vlla, në këtë ndeshje ndërmjet bijve të nji nane e të nji vendi, qi zgjati gadi pesë orë, çetat lanë nji të vramë e katër të plagosun. Lajmet e ma vonëshme dhanë këtë përfundim: partizanët kishin lanë katër të vramë e shtatë të plagosun.

Nga ora tetë e mbramjes njisinat t'ona marrin udhën e kthimit. Por për çudi, nji prit' e dytë, ma e vogël se e para, u hap zjarr afër katundit Bide. Fuqitë me nji herë marrin masat e mbrojtjes dhe i vënë n'ikje sulmuesit, të cilët lanë rob dy veta. Njerzit e zanun, si u pyetën dhe u banë hetimet e rastit u liruen të shkojnë në punën e tyne, t'armatosun.

Ashte e dijtun se me këto veprime kryekëput çkombtarizuese, përgjegjësija asht e atyne qi në këto kohët e fundit janë ba sulmues kundra asaj pjese shqiptarësh qi zgjodhi për shok lufte vetëm Flamurin e Shqipnisë. Por çasti fatal i vllavrasjes, qi po tingllon aty këtu ndër disa vise t'Atdheut t'onë, do të jetë njiherit edhe çasti i gjyqit e i denimit për ate klikë qi për hatër të nji ideje po i ven thikën në grykë popullit e shqiptarismës mijëvjeçare.

RROFTË SHQIPNIJA!
30 Shtatuer 1943

Vazhdon t r a t h ë t i a

Popull' i Beratit. - E famëshmja Nacional-Çmëndimtare, e cila në trimërin' e luftrave me daulle kapërxen edhe Don Kishotin, i dha mbrëmë popullit të Beratit sihariqin se ushtrit' e saj trime kishin vrarë në Lapardha 11 Shqiptarë nasionalistë. Dhe pikërisht këtë lajm gazmor i a dha popullit në kohë mbrëmjeje që t'i hapte oreksin e bukës me disa pika gjak Shqiptari !

Të themi që shokët t'anë të Nacional Çmendimtares gënjejnë, është banale, se tani edhe pulat e morën vesh që ata gënjejnë më shumë nga gënjeshtra vetë. Por gjer tani gënjenin për gjëra që zhvilloheshin pak larg, kurse mbrëmë dhanë një gënjeshtër që u përgënjeshtrua mbas dy orëve. Si qëndron e vërteta ?

Popull' i Beratit ! E vërteta qëndron kështu : disa dit më parë një kamjon i ynë me ushtarë vente te shokët në Kuçovë. Në post-blokun e Kuçovës roja partizane i preu udhën dhe s'deshi t'a linte të kalojë në asnjë mënyrë; më në fund, duke përfituar nga numuri shum i pakët i tanëve, Niazi Çepani me guxim luani !!! hap zjarr. Ushtarët t'anë të shkretët, të cilët s'kanë pasur kurrë për qëllim të zbrazin në gjak vëllai, të goditur, të paktë nga numuri, të rrethuar nga të gjitha anët, u shtrënguan të përgjegjen edhe ata me armë. Lufta vazhdoi tërë natën dhe përfundimi qe ky : një i vrarë dhe një i plagosur nga t'anët, 7 të vrarë dhe s' dimë se sa të plagosun nga partizanët ; d.m.th mbas thënies së partizanëve neve duallëm trimfonjës se vramë më shumë!! O tmerr! O gjë e shëmtuar ! Sado që shkaktarët qenë partizanët, ne as që deshëm t'a zinim me gojë këtë vëllavrasje të dobët dhe e kaluam në heshtje. Ky qe episod' i parë i kësaj epopeje partizane !

Episod' i dytë : Bataljoni partizan paska marrë urdhër të marshojë në Lapardha kundra ushtarëve t' onë. Tani muarëm vesh se këta urdhëra për vëllavrasje ja u dhënka qendra e Beratit ; kurse kjo qendër neve na thotë që i bën komanda e Kuçovës me kokën e saj. Bataljoni partizan, pra, merr urdhër të marshojë mbi Lapardha kundra t' anëve, e përse? Sepse t' anët janë Nasionalistë Shqiptarë dhe s'kanë hyrë në kuadrin e Shokut Stalin.

Tani po e kupton edhe bufi se Nacional-Cmendimtarja paska për qëllim të luftojë Nasionalizmin Shqiptar dhe jo armikun okupator, siç na lodh veshët dit' e natë. Kështu, me urdhër të qendrës bataljoni partizan lëshohet mbi Lapardha me hov dragoi ashtu siç lëshohet kur vret ndonjë arixhi udhëve. Mirë po s'mendoi i shkreti bataljon partizan se në Lapardha kishte burra dhe jo pula. Ushtarët t'anë që ndodhen atje, një batare ju apin dhe partizanët s'e panë njeri tjetrin. Tani partizanët e shohin Lapardhanë për së largu, nga bregu i Sheqezes, kur guxojnë të nxjerrin sytë fshehtazi nga ndonjë vrimë. Të vrarët nga an' e t'onëve janë : Një grua në Lapardha dhe një lopë; nga ana e partizanëve nuk dijmë as që dëshërojmë të vriten dhe urojmë të mos kenë as një dëm.

Ku janë, o shokë të Nacional-Çmendimtares 11 të vrarët t' anë dhe 33 robërit ? Nga i nxorët këta ? Nga ëndërat Don Kishjoteske? Përse na goditët në Lapardha? Apo edhe atje ju provokuam me anën e ajrit ?

Dëgjoni: Ne s' kemi zakon të flasim shumë, prandaj ju a presim shkurt: Nuk kemi menduar, as që mendojmë kurrë të bëhemi ne shkaktarët e një vëllavrasjeje dhe për këtë kemi duruar sa jemi lodhur nga dëngëlat dhe provokimet t'uaja. Me gjithë këtë, ju s'po pushoni së lozuri me zjarr; pra, n'e keni për të zbrazur, zbrazeni një orë e më parë dhe do t'a shifni se ç' përgjegje jep baruti i ynë.

Berat 10 Tetor 1943

Vrasja e Azis Sharrës

N'orën 16 të ditës së 8 Tetorit 1943 në një rrugë të Vlorës, dora tradhëtare e Komunistave, tradhëtisht mbas shpine, me gjashtë plumba shtriu të vdekur për tokë Vullnetarin Nasionalist, që militonte në rradhët e "Ballit Kombëtar", Aziz Sharrën, nga familja e mirënjohur patriote Sharra e Vlorës.

Edhe këtë herë Komunistat-anarshista me anë të terrorizmës, që është mjeti i tyre kryesor, deshnin të shëmbnin fuqin' e Nasionalizmit Shqiptar, por hesapi nuk u dolli.

Aziz Sharra ishte një nga të rinjtë më të fortë, më të vendosur dhe më trim të Vlorës. Vullnetar qysh nga ditët e para të aksioneve kundra armikut pushtonjës, kishte lënë shtëpinë dhe të dashurit e tij, kishte hedhur pushkën në krah dhe nëpër malet kreshnike të qarkut t'onë kishte luftuar trimërisht kundra ushtrisë italjane. Në Mifol, në aksionin e madh që çeta e Ballit Kombëtar e Topalltisë kreu për çarmatimin e armikut, luftoi si luan në vijën e zjarrit për nëndë orë rresht.

Zemër pastër, sy patrëmbur, Azizi kishte përqafuar idealin kombëtar me dashuri përvëlonjëse. Komunistat, duke njohur cilësit' e këtij trimi nasionalist, Komunistat, që kanë vendosur në shpirtin katran të tyre çfarrosjen e popullit Shqiptar, Komunistat, që kanë ndjenja dhe mentalitetet aziatik, Komunistat, thomi, shtinë pa mëshirë dhe e vranë kur ishte bashkë me vullnetarin tjetër nasionalist, Hasan Brahimin nga Lepenica, trimi i aksioneve të Greshisës dhe Selenicës, i cili mbeti i plagosur lehtë në këtë atentat.

Më 1913 Ceno Sharra u vra prej rrebelave tradhëtarë në Durrës; me 1943 Aziz Sharra u vra prej komunistave anarshistë në Vlorë. Nasionalizmi Shqiptar gjunjëzohet sot përpara gjakut të dëshmorit Aziz Sharra, sot më tepër se kurdoherë, më i fortë, më i bashkuar dhe më i vendosur për çfarosjen e anarshisë dhe për shpëtimin e Atdheut.

Ne apelohemi përpara popullit. Kemi predikuar bashkimin dhe vllazënimin e të gjithë Shqiptarëve ; i kemi treguar vazhdimisht popullit Vlonjat qëllimet satanike të komunistave, që kërkojnë shëmbjen e Shqipërisë. Komunistat thirrjes s'onë vllazërore i u përgjegjën me plumb e me gjak.

Popull i Vlorës mendo : durimi i ynë sot mori fund : tmerrit i përgjigjemi me tmerr !

RROFTË SHQIPËRIJA!
10 Tetor 1943.

Një barbarizëm pa shëmbëll që ngjeth mishtë!

Muajin e kaluar në rrethet e Korçës, në një pritë tradhëtare, mbetën të masakruar nga një çetë Komuniste gjashtë ushtarë të Ballit Kombëtar, ndërmjet të cilëve shënojmë Toger ZIJA GASHIN, Kryetar çete dhe djaloshin HADI KASIMATI, student në mjekësi dhe luftëtar i orës së parë. Dihet botërisht se HADI KASIMATIT Komunistat i prenë kokën me thikë !

Këtë gjest barbar nuk kemi dashur t'a shpallim botërisht për mos t'u gjetur në Historinë Shqiptare një njollë e tillë antikombëtare dhe çnjerëzore. Por pa pritur dhe pa kujtuar një shëmtim më i rëndë, më i zi dhe më tmerrshëm vjen tani të na ngjethi mishtë. Zëmrat t'ona që pikojnë gjak, që gufojnë pikëllimin e ngjarjes së fundit, që po tregojmë më poshtë, nuk mund të durojnë dot dhe na shtyjnë të mendojmë se këto masakrime nuk janë të rastit, por i nënshtrohen një programi të caktuar nga njerz kriminelë që duhet të damkosen në Historinë t'onë Kombëtare, me vulën e një barbarizme, që kalon edhe atë të Gjengjis Khanit !

Në të gdhirë të ditës së mërkurë, 13 Tetor 1943, çeta komuniste e kryesuar nga Agush Gjergjevica, kapi në Melçan të Korçës BEXHET dhe XHEVDET BULGAREÇIN, i pari Kryetar dhe i dyti pjestar i Çetës së Ballit Kombëtar në Bulgarec. Këta dy djem idealistë, nasionalistë shqiptarë, u masakruan në mënyrë barbare të pashëmbëlltë, duke i u prerë hundën dhe veshët, duke i u nxjerrë sytë, duke i u thyer nofulla dhe krahët dhe duke i prerë organet seksuale!

Ky krim që kalon edhe masakrimet e fashistëve n' Abisini dhe të Sërbëve në Bihor, u krye, për faqe të zezë, nga Shqiptarë të pashpirt kundra Shqiptarëve të pafajshëm dhe idealistë të cilët luftojnë dhe punojnë vetëm e vetëm për shlirimin e Shqipërisë. Edhe një ballist tjetër, JOSIF FRASHËRI, që ndodhej me të shoqen dhe me të bijën në teqen' e Melçanit, u rrëmbye prej Komunistave. Fati i tyre akoma nuk dihet !

Vini duart në krye dhe vajtoni, o Shqiptarë!

26 Tetor 1943

Isa Toska dhe gjeneral Zanini ringjallen në personin e Mehmet Shehut

Shpesh prej nji lufte të tmerrshme nji popull mundet me dalë me forcat e veta morale e materiale të ringjalluna krejt, ose të rigjenerueme. Herë të tjera populli del i këputun, i vramë, i coptuem, apathik; me nji fjalë me forcat e veta morale të vdekuna.

Po t'a gjykojmë punën me gjakftoftësi, do të bindemi se Shqipëria e jonë ka me dalë, po të vazhdojmë kështu, si në rastin e dytë, ose dhe ma keq. Ajo qi po i ndodh popullit t'onë sot, ajo qi po pëson sot Shqipnija, s'e ka pësue dhe s'pe e pëson asnji shtet tjetër në botë !

Në vëndin t'onë lufta civile ka plasë pikërisht atëherë kur nuk duhej të pëlciste n'asnji mënyrë : lufta civile ka plasë kur i hueji ndodhet në Shqipni!

Shqiptari po vret Shqiptarin dhe pushtuesi gjerman qi ka shkelun tokën t'onë po vren me duer kryq e me buzë në gaz!

Po thue se gëzohet vetëm gjermani ? Jo !

Ç'asht ma e tmerrshme, po na ban sehir dhe fërkon duert me kënaqësi Italija vetë, me anë të ushtarve të sajë qi, në rradhët e partizanëve, vazhdojnë luftën kundra Shqipnisë, me anën e gjeneral Azzi-t qi ze vendin e gjeneral Zaninit, me anën e Mehmet Shehut qi ze vendin e Isa Toskës!

Mbas dy ngjarjeve në rrethin e Korçës qi Balli Kombëtar pruni në dijeni të popullit me traktin datë 26 tetuer, d.m.th. mbas vrasjes barbare të Hadi Kasimatit e të Zija Gashit bashkë me 4 shokë të cilët janë : Kutbi Velisha, Dilo Stropani, Feti Verleni e Hilmi Suli, d.m.th. krejt komiteti krahinor i Ballit Kombëtar të Devollit, dhe coptimit çnjerëzor të kufomave të Xhevdet dhe Bexhet Bulgerecit, vjen tani t'i shtohet popullit shqiptar edhe nji fatkeqësi ma e madhe :

Ditën 21 tetuer 1943, brigata partizane e komandueme prej Mehmet Shehut, sulmon çetat e Ballit Kombëtar dhe, mbas nji lufte të tmerrshme në kodrën e Cen Hasanit dhe malit Hajdaranjit, mundi me kapë 63 veta robër. Sejcilit prej këtyne 63 robërve Mehmet Shehu, i bani këtë pyetje : a do luftojsh përsëri në radhët e Ballit apo do të luftojsh në radhët tona?

Prej 63 robërve vetëm njeni pranoi me u futë në brigatën e tij. Të 62 të tjerët refuzuen kategorikisht dhe me krenari. Ata deklaruen se janë me Ballin Kombëtar, sepse janë të bindun se Balli lufton për lirimin e Shqipnisë. Mehmet Shehu dha urdhën atëhere qi të pushkatoheshin të 62 vetat, kundra çdo rregulli dhe ndjenje njerëzore. Dhe ç'asht me të vërtetë ma e pabesueshme, ndaloi ekzekutuesit t'u ipshin atë qi quhet , "colpo di grazia" me revolver atyne qi s'u kishte dalë ende shpirti por i detyroi t'i thershin me thikë!

Këta njerz, viktima të nji egërsije jashtënjerzore dhe Martira të Kombit, u varrosën në katundin Gjyras në Darsi në dy gropa të ndryshme njena afër vorrezave dhe tjetra afër Teqes. Balli zotnon të gjitha dokumentat qi vërtetojnë me saktësi sa u tha ma nalt, dhe dëshmues janë të gjithë kryepleqt e katundeve, qi kanë dhanë informatat ma t'imta.

Dhe qe tani emnat e 43 viktimave qi kemi deri sot : prej katundit Remas: 1) Rako Nako ; 2) Bani Lika; 3) Ram Koçi ; 4) Prof Gjata ; 5) Qazim Pina. Prej katundit Kryekuq : 6) Murat Malsori, 7) Hysen Ismaili ; 8) Osman Plaku; 9) Hamdi Çoku ; 10) Shyqri Leka. Prej katundit Shenkollas : 11) Tafil Doka ; 12) Daut Gjata; 13) Haxhi Dedej. Prej katundit Grabian : 14) Ndin Ndoni; 15) Gaq Ndoni. Prej katundit Ciflik: 16) Beqir Cani ; 17) Sabri Bullori. Prej katundit Shenapremte : 18) Haxhi Murrizi; 19) Kadri Murrizi; 20) Avni Murrizi ; 21) Hysen Murrizi ; 22) Ismail Murrizi. Prej katundit Sulzotaj : 23) Trifon Gjeko ; 24) Lush Kasemi ; 25) Met Kasemi ; 26) Skender Arapi. Prej katundit Biçak: 27) Asllan Vrapi ; 28) Elmas Xhepa ; 29) Arif Muça; 30) Kip Xhepa; 31) Bajram Agushi ; 32) Shaqir Sula; 33) Çaush Xhepa ; 34) Shaban Sina. Prej katundit Ciflik 35) Tafil Llusha; 36) Roç Llusha ; 37) Ymer Bullori ; 38) Haxhi Sina 39) Arif Halili. Prej katundit Kalosh : 40) Cen Arapi 41) Nazif Qylafi. Prej katundit Gur : 42 Selim Kuqi ; 43) Til Bello

Në këtë luftë Mehmet Shehu ka përdorun nji shumicë italjanësh topçij dhe mitralozçij, si edhe shumë grekë; njeni prej të cilëve u vra në nji luftë me datë 1 nanduer. N'anë tjetër, po në Tragjas të Vlonës, ditën 24 tetuer, siç u shkrue në traktin e djeshëm, përsëri në përpjekjen e çetave komuniste kundra ushtrisë së Ballit, gjendet i vramë nji mitralozçi italjan.

Mbas këtyne fakteve Balli Kombëtar ka dhanë urdhër ushtërisë së tij qi të pushkatojë menjiherë çdo të huej qi do të kapet me armë në dore ne radhët e Partisë Komuniste.

POPULL SHQIPTAR !

Momentet janë ma se kritike. Durimi ka marrë fund ! Koha nuk asht ma për fjalë e për pallavra.

Balli Kombëtar po shef sot se Italjani i Mussolinit ndodhet ende këtu në Shqipni me armë në dorë dhe po lufton krah për krah me Komunistat kundra Ushtrisë Shqiptare. Çetat greke dhe maqedhonase po veprojnë në vendin t'onë kundra nesh, gjermani po vazhdon të bjeri fuqina me shumicë, për me na tregue se sa randon shpata e eger dhe e pamëshirshme e tij; me nji fjalë : Shqipnija asht sot e shkelun prej anmiqve.

Kemi kërkue me çdo menyrë të merremi vesht me komunistat t'onë ! Këta na kanë kthye armët !

Sot Balli Kombëtar asht i vendosun me kambëngulje të përdori mjetet ma të rrepta kombëtare, për me e çue anijen Shqiptare në skelen e shpëtimit.

RROFTË SHQIPNIJA!

6 Nanduer 1943

Një barbarizëm pa shembëll që ngjeth mishtë ! (vazhdim)

Me këtë titull Balli Kombëtar, me 26 Tetuer 1943 nxuer nji trakt me anën e të cilit vehej në dijeni populli se Bexhet dhe Xhevdet Bulgareci, qi të dy Ballista të njohun në të gjithë prefekturën e Korçës, u vranë barbarisht në Mëlçan prej nji çete komuniste të kryesueme prej Agush Gjergjevicës. Trupat e tyne u gjetën të sakatuem : pa sy, pa veshë, pa hundë, pa dhambë, me krahët dhe gjunjët e thyem dhe me organet seksuale të preme.

Katër ditë ma parë, me të njëjtin titull Partia Komuniste nxuer edhe ajo nji trakt, me anën e të cilit pretendon me iu përgjegjë akuzave të Ballit. Partija Komuniste në këtë rast bahet si ngjalë, me çdo mënyrë ajo mundohet me rrëshqitë prej duerve : problemi si do qi të shtrohet, fakti nuk mbulohet dot. Në traktin e vet, të kuqtë ngatërrojnë punën me fashista, me nazista, me Gestapo, me Tempo, me Signale, me Hitlerin, me Mussolinin, me shtypin e 1917- ës, me të Kuqt e Spajës, me qenllëqe, me kalemxhij, me Mehdi benë, e me të tjera fjalë qi kush i kendon, harron punën e vëllazënve Behxhet dhe Xhevdet Bulgareci dhe trulloset fare.

Populli i jonë këto dokrra nuk i han ma ! Na të Ballit themi se Behxhet dhe Xhevdet Bulgareci u masakruen barbarisht ma keq se në kohën e Gjengjis Kanit, prej çetës partizane të kryesueme prej Agush Gjergjevicës. Ju të Partisë Komuniste na përgjigjeni tue na sha. Shamja nuk formon argument. Vetëm ata qi nuk kanë fakte, prova dhe argumenta, shajnë. Në të tillë gjendje jeni edhe ju.

Para se me ardhë përsëri në themë, duem edhe na t'i përgjegjemi këtyne pikave qi na duket se vlejnë të përmenden.

1) Ju doni me dijtë emnin e kalemxhiut qi mshifet mbrapa tabllosë së Ballit Kombëtar. Emni i tij asht Balli Kombëtar. Po emni i kalemxhiut qi mshifet mbrapa tabllos së Partisë Komuniste, cili asht ? Gjithë bota e din ; emni i tij asht... gënjeshtar dhe mashtrues !

2) Ju thoni se Agush Gjergjevica asht nasionalist i njoftun. Ne dijmë se Agush Gjergjevica asht kryetar i nji çete komuniste; si ai ashtu edhe të gjithë pjestarët e çetës së tij si shejë dalluese mbajnë yllin e kuq sovjetik.

3) Ju thoni se Behxhet dhe Xhevdet Bulgareci kanë qenë spiunë t'Italianve. Kjo gja nuk asht e vërtetë , asht rrenë me bisht dhe ju e dini fort mirë sepse nuk jeni si na qi s'e kemi mësue ende mirë zanatin. Ju jo vetëm qi e dini mirë zanatin, por keni edhe nji rreth spiunazhi mjaft të mirë. Djemt Shqiptarë qi ndodhen sot në rradhët t'ueja, gjithë bota e din, janë të detyruem të spiunojnë jo vetëm të gjithë antarët e Ballit, por shokët, vlleznit, motrat, prindët e vet ! Rregjimi i juej s'ka asnji ndryshim prej regjimit fashist dhe prej regjimit nazist : qi të gjithë këta rregjime janë të bazuem mbi spiunazhin dhe mbi terrorin. Siç ra rregjimi fashist, siç do të bjerë rregjimi nazist, ashtu do të rrëzohet për së shpejti edhe rregjimi i juej këtu në Shqipni !

Por le të kthehemi në themë. Këta dy martira jo vetëm që s'kanë qenë kurrë në lidhje me qeverinë italjane, por deri ne fruer 1943 ata ishin pjestarë të nji çete t'uej. Ata u ndanë prej jush vetëm atëhere kur ju i detyruat të vejshin mbi flamur yllin e kuq sovjetik ! A e shifni tash qi kemi të drejtë qi themi se jeni rrenacakë e mashtrues ?

Tash, mbas këtij digresioni, na ju themi se fakti i masakrimit barbar asht fatkeqësisht i vërtetë. Njerzit qi erdhën prej rrethëve të Korçës ditën 20 tetuer na treguen ngjarjen, por na nuk e shkruejtëm se s'na besohej qi në vëndin t'onë, me tradita dhe zakone aq të bukura dhe fisnike sa qi na i kanë cmir bota, të ndodheshin njerz qi mund të bajshin monstruozitet të tillë. Mirpo, porsa na erdhi raporti i jonë zyrtar, atëhere u bindëm sepse çdo dyshim u zhduk. Dhe qe bile hollësitë :

Ditën 13 tetuer 1943 çeta partizane e kryesueme prej Agush Gjergjevicës kërkoi strehim në katundin nasionalist Melçan ku ndodhej edhe nji çet' e Ballit. Njerzit t'onë i pritën partizanët miqsisht dhe sinqerisht, tue u lirue bile shumë shtëpi dhe tue ba vetë roje. Aty kah mesi i natës u ndigjuen dy krisma pushkë të cilave asnjeni s'u dha randësi. Mbas ndonjë ore Agush Gjergjevica lajmëron partizanët e vet, shtëpi për shtëpi, qi të mblidheshin, se kishin me u nisë për nji vend të pa caktuem. Dhe çeta e Ballit duel dhe i përcuell shokët, bashkëluftuesit partizanë tue, ju urue udhën e mbarë. Mbasi partizanët u larguen, nji katundar lajmon se ndigjoi qi Agush Gjergjevica i kishte thanë nji shokut të vet : "shpejt shpejt, t'ikim se kanë me na vra të gjithëve". Për këtë punë çeta jonë u mërzit shumë, se besonte qi Agush Gjergjevica nuk kishte besim në të. Me komentet e zakonshëm të rastit, luftëtarët t'onë u kthyen nëpër shtëpija për me u shtri. Ma vonë, afër agimit, disa katundarë prunë në Melçan trupat e dy viktimave të mjerë, dhe atëhere u-muer vesh pse Agushi ishte nisë ashtu pa pritun nën nji shi të rreptë me njerzit e vet, dhe se ç'kishte dashë të thonte me fjalët "shpejt, t'ikim se kanë me na vra të gjithve".

Trupat e coptuem të Behxhedit dhe të Xhevdetit mbetën të ekspozuem atë mëngjes dhe popullsija e Melçanit, e Bulgarecit dhe e gjithë katundeve rreth e përqark erdhi për me pamë me syt e veta mizorin e pabesueshme. Jo vetëm të vegjlit, gratë, pleqt' e plakat vajtojshin pa rreshtë, por edhe të gjithë burrat, trima të provuem në sa e sa lufta, qajshin me za si kalamaj !

Në vorrimin qi u ba në teqe, muerën pjesë ma shumë se njimijë burra.

***

Puna e zezë e kryeme mbi trupat e dy vllezenve , Bexhet dhe Xhevdet Bulgareci, dhe ajo e ekzekutimit të 62 robve të zanun prej Mehmet Shehut ditën 21 tetuer 1943 ne katundet e Lushnjes, nuk mund të lehen në heshtje ose vetëm ne letër.

Populli Shqiptar lyp prej jush komunista të këtij vendi, në qoftë se ju ka mbetë ende ndopak ndjenjë burrnije, qi të formohet nji komision për me konstatue vërtetësinë ose rrenën e fakteve. Ju a lëjmë juve në dorë t'a formoni komisjonin si të doni : Komisjon asnjanës ose komisjon fetar ; komisjon i përbamë prej dy, ose me sa veta qi të doni ju prej anës s'uej dhe aq veta ose edhe ma pak prej Ballit; komisjon me antarë të Kryqit të Kuq ose jo. Me anën e mjekve nekropsija mund të kryhet lehtë edhe me përpikni.

Kjo punë duhet medoemos të bahet, sepse ky vend i Skanderbeut sot nuk kërkon ma të dijë në se ju jeni o s'jeni Shqiptarë, sot ai don me dijtë në se ju jeni a jo njerëz.

8 Nanduer 1943.